Tin 30-4: Vẻ đẹp trầm mặc của Lý Sơn (Quảng Ngãi)

Lý Sơn là một trong những hòn ngọc quý, xinh đẹp của Việt Nam và là một bảo tàng sống động với cả kho tàng truyền thuyết, dân ca, lễ hội đua thuyền tứ linh đầu xuân...

Trong tâm thức của mỗi người Việt Nam, đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) chính là “một tiếng thiêng trầm hùng” đã qua bao thăng trầm lịch sử. Bởi thế, hơn cả một điểm đến du lịch, Lý Sơn còn mang lại cảm xúc đặc biệt, niềm tự hào dân tộc cho những ai có cơ hội đặt chân đến đây.

Ở vị trí tiền tiêu, nhưng Lý Sơn không còn xa xôi đối với người ở đất liền. Bạn chỉ mất một giờ đi tàu cao tốc từ cảng Sa Kỳ là đến đảo Lý Sơn. Là một trong những hòn ngọc quý, xinh đẹp của Việt Nam, Lý Sơn được hình thành do vận động phun trào nham thạch của các núi lửa, làm nên một bức tranh đẹp. Đây còn là một bảo tàng sống động rất đáng ngạc nhiên với cả kho tàng truyền thuyết, dân ca, lễ hội đua thuyền tứ linh đầu xuân, lễ khao lề thế lính Hoàng Sa, các tín ngưỡng dân gian theo mùa, tục thờ cá Ông… Đặc biệt, nơi đây còn lưu giữ nhiều tư liệu quan trọng chứng minh Hoàng Sa là một phần không thể tách rời của Việt Nam.

Lý Sơn, trước đây còn gọi là cù lao Ré, cách cảng Sa Kỳ khoảng 15 hải lý về phía Đông Bắc. Cùng với vùng cửa biển Sa Kỳ, Lý Sơn là một rẻo đất giữa đại dương, từng dâng hiến biết bao trai tráng cho hải đội Hoàng Sa thuở nào.

Sử xưa và những gia phả cổ của các tộc họ ở Lý Sơn kể rằng, vào khoảng đầu những năm 1600, 15 vị tiền hiền ở vùng cửa biển Sa Kỳ, phủ Bình Sơn cũ (nay thuộc Quảng Ngãi) đã giong thuyền ra cù lao Ré để khai khẩn, lập làng. Theo thời gian, các tộc họ đông đúc dần. Dưới thời chúa Nguyễn và triều Nguyễn, các hải đội Hoàng Sa, Bắc Hải (Trường Sa) được thành lập làm nhiệm vụ tuần phòng trên biển, thu lượm hải vật, sản vật, đo đạc hải trình, cắm mốc và dựng bia minh định chủ quyền đối với các quần đảo này...

Cảm xúc thiêng liêng về hồn thiêng sông núi của tổ tiên sẽ trỗi dậy khi du khách đến tham quan nhà trưng bày Hải đội Hoàng Sa - nơi lưu giữ các hiện vật thể hiện chủ quyền biển đảo Hoàng Sa - Trường Sa. Từ đây nhìn ra biển Đông để nghe “tiếng thiêng trầm hùng” vẫn ngày đêm vang vọng theo con sóng.Từ những chuyến hải trình gian nan bằng phương tiện ghe bầu thô sơ, rất nhiều lính Hoàng Sa bỏ mình trên biển. Chùa Âm Linh tự được xây dựng từ đó, vào giữa thế kỷ thứ 17, là nơi thờ tự vong hồn đội hùng binh Hoàng Sa, đến nay vẫn còn vững chãi giữa phong ba biển cả. Đây cũng là nơi tổ chức lễ khao lề thế lính Hoàng Sa (đã có từ 400 năm trước) vào các ngày 18, 19, 20/3 Âm lịch hàng năm, nhằm tưởng nhớ công ơn những người đã ra đi mãi không trở về. Những ngày này, người dân nơi đây cũng đắp và dọn mộ của các chiến sĩ hải đội Hoàng Sa (còn gọi là mộ gió)...

Lý Sơn còn có dấu ấn văn hóa Sa Huỳnh với các dấu tích khảo cổ có từ hơn 200 năm trước Công nguyên, và là sự dung hòa giữa nền văn hóa Chămpa vào văn hóa Đại Việt. Hòn đảo là vết tích còn lại của một núi lửa có 5 miệng, được hình thành cách đây 25 - 30 triệu năm. Thật thú vị khi biết rằng, các mạch nước ngầm nóng dưới chân núi lửa chính là nguồn cung cấp nhiệt năng để sản xuất điện phục vụ sinh hoạt cho Lý Sơn...

Là một trong 5 ngọn núi lửa ở Lý Sơn hay còn gọi Ngũ Linh, núi Thới Lới là ngọn núi cao nhất trong 5 ngọn với chiều cao gần 20m, nằm ở xã An Hải. Được cấu tạo bởi toàn đá, bên trong núi là một lòng chảo rộng lớn, cũng là một hồ nước ngọt của Lý Sơn, thỏa mãn cơn khát cho cả đảo trong 4 tháng mùa khô hàng năm. Từ trên cao, nước chảy xuống tạo nên dòng suối có tên là suối Chình. Đứng trên ngọn núi, những ai mới đến lần đầu hẳn sẽ có cảm giác rờn rợn vì đang đứng ngay trong miệng núi lửa. Từ đây cũng có thể ngắm nhìn toàn cảnh đảo Lý Sơn, thú vị nhất là lúc trời hừng đông và hoàng hôn...Nhờ sự kiến tạo của tự nhiên và bàn tay con người mà Lý Sơn hội tụ nhiều thắng tích nổi tiếng như chùa Đục, mũi Mù Cu, miệng núi lửa giếng Tiền, cổng Tò Vò... Trong đó, chùa Hang là một trong những ngôi chùa có thắng cảnh đẹp nhất đảo, gắn liền với truyền thuyết “Đường lên trời - đường xuống âm phủ”. Còn được gọi Thiên Khổng Thạch Tự, được lập ra cách đây khoảng 400 năm, chùa Hang nằm ở phía Đông Bắc đảo, dưới chân núi Thới Lới, sát mép biển, là bằng chứng sinh động về quá trình khai phá và xây dựng đảo của cư dân Đại Việt.

Nhắc đến Lý Sơn, ngoài những món ăn hải sản ngon, ngọt, rẻ, hẳn sẽ khó ai quên được hương vị tỏi “cô đơn” thơm nồng đặc trưng được trồng trên cát, là đặc sản riêng có của đảo. Về đình làng An Hải - một công trình kiến trúc nghệ thuật mang phong cách thời Nguyễn, được phản ảnh qua nghệ thuật chạm khắc gỗ độc đáo, du khách vừa có dịp tham gia lễ hội đình làng, vừa tìm hiểu quy trình nuôi trồng hành, tỏi tại vườn của nông dân địa phương... Viếng cảnh chùa, nghe tiếng chuông ngân, ngắm những ngọn núi lửa đang ngủ yên giữa trùng dương, nhìn ra biển Đông dậy sóng... Khi ấy, Lý Sơn trong lòng nhiều người không chỉ là một nơi chỉ để du lịch.